In alle kunstuitingen, van muziekstukken tot beeldhouwwerken, geeft een kunstenaar zijn of haar interpretatie van de werkelijkheid. De originaliteit van die interpretatie maakt een kunstwerk uniek en waardevol. Vaak worden we verrast door het gezichtspunt dat een kunsternaar kiest. Ook kunnen verschillen in waarnemingsvermogen in de kunst tot uitdrukking komen. Muziek kan bij uitstek uitdrukking te geven aan emoties. Door middel van muziek kan op een ander niveau worden gecommuniceerd dan door middel van taal.

Van beroemde componisten als Donizetti en Robert Schumann zou je kunnen zeggen dat ze juist door hun buitengewone waarnemingsvermogen in staat waren om ons een spectaculaire muzikale ervaring te bezorgen. Ze hebben prachtige muziekstukken gemaakt waaruit hun boodschap - de waanzinscène uit Lucia de Lammermoor is gebaseerd op eigen ervaring - ook door mensen die op een andere manier waarnemen, goed begrepen kan worden. Er zijn ook componisten die bewust gebruik maken van ervaringen zoals die door mensen met een psychose worden beleefd. De Russische componist Alexander Nikolaievitsch Skriabin is daar een mooi voorbeeld van. Hij gebruikte de synesthesie in zijn composities. Synesthesie is het fenomeen dat waarnemingen van verschillende zintuigen verwisseld lijken te worden, zoals wanneer je een geur ziet of een klank ruikt. Bij Skriabin had een klank ook een specifieke kleur. Hij had zelfs een speciaal orgel ontwikkeld dat naast muziek ook een bepaalde kleur genereerde.

Hazel Leach
De hedendaagse musicus, componiste, arrangeur, dirigente en muziekdocente Hazel Leach maakte nog niet zo lang geleden de c.d. ‘Songs from the edge’. Op de cd staan acht liederen die Hazel Leach componeerde na een reeks gesprekken over psychose. Iedereen die zij sprak had er of zelf ervaring mee of was er via vrienden en familie mee in aanraking gekomen. Een ding hadden zij allen gemeen, ze praatten hier zelden over. ‘Bijna alle informatie die wij over psychose hebben, is afkomstig van medici, die alleen kunnen spreken over de buitenkant. Er is ontstellend weinig bekend over hoe het voelt om psychotisch te zijn. Ik ontdekte dat er geen duidelijke grens- geen ‘Edge’- tussen geestelijk ziek en geestelijke gezond bestaat’, aldus Hazel Leach. ‘Met deze liedjes heb ik geprobeerd om muzikaal uitdrukking te geven aan sommige aspecten van psychose. Ze zijn soms verontrustend, maar een psychose is dat dan ook.’
De muziek is soms ingetogen en dan weer gejaagd, wanneer de onrust en verwardheid van een psychose tot uitdrukking komen. De prachtige composities liggen bij eerste beluistering niet altijd even gemakkelijk in het gehoor, maar zijn geraffineerd, met gecompliceerde muzikale patronen. Niet alle teksten zijn nadrukkelijke verwijzingen, de meeste zijn universeel en ook de muziek staat op zichzelf. Voor iedereen een aanrader dus.

Bron: Ypsilon