Werk & Schizofrenie

“Bij het zoeken naar een nieuwe baan staat de werkwens van de werkzoekende centraal. Ons vertrekpunt is wat iemand zelf het liefste wil. Wat is zijn droombaan,dat is het uitgangspunt.” Debby Kamstra, jobcoach bij het Amsterdamse VIP-team (Vroege Interventie Psychose-team) is ervan overtuigd dat deze vorm van ‘maatwerk’ het beste resultaat geeft. Maar liefst 50 % van de jongerendie zij begeleidt vindt een reguliere baan of passende scholing. 25% zit in een traject richting betaald werk of opleiding. Debby werkt volgens de Individuele Plaatsing en Steunmethode (IPS), waarvoor zij in Los Angeles in de Verenigde Staten is opgeleid. Debby: “Ik vraag aan iedereen: ‘Wat wil jij het liefst?’ Daar gaan wij mee aan de slag. De ervaringen die de werkzoekenden gedurende het zoekproces en tijdens hun werk opdoen worden op een positieve manier ingezet om de meest ideale baan of opleiding te vinden. Wij praten nooit over mislukken. Je zult mij niet horen zeggen: ‘Zou je dat nu wel doen’. Ik zeg liever, ‘Probeer het maar’. Eventuele minder positieve ervaringen leveren inzicht op waarmee je juist verder komt.”
Zo begeleidde Debby Johan (31), die aanvankelijk in traject zat om zich bij de Pantar - een SW-bedrijf in Amsterdam - te ontwikkelen. Met een indicatie kunnen mensen daar werken in bijvoorbeeld de productie of administratie. Ze kunnen er ervaring opdoen, om eventueel door te stromen naar regulier werk. Na een half jaar wilde Johan graag betaald werk verrichten. En kwam onder Debby’s vleugels. Eerst probeerde zij Johan in aanmerking te laten komen voor begeleid werken. Dan kom je te werken in een gewoon bedrijf, bijvoorbeeld in een supermarkt, een restaurant of een kantoor. Je baan wordt dan aangepast aan jouw mogelijkheden. Ook word je ondersteund door een begeleider. Om in aanmerking te komen voor een dergelijke plaats zou Johan op een wachtlijst geplaatst moeten worden. Al met al zou hij drie jaar moeten wachten. Door Debby’s voortvarendheid heeft Johan die indicatie meteen bekregen. Johan was immers supergemotiveerd om betaald werk te verrichten. Ondertussen ging Johan zelfstandig solliciteren bij DHL. Voor dit bedrijf brengt hij post rond. Johan maakt het goed en DHL is ook heel blij met hem.

Zo zijn er legio succesverhalen te vertellen, wat Debby dan ook met veel enhousiasme doet. Bij iedere nieuwe werkzoekende bekijkt Debby wat de beste aanpak is.
Debby begeleidde bijvoorbeeld een jonge vrouw - Suzanne - , die dolgraag haar oude vak als controller wilde oppakken. Ze zat een tijd in de ziektewet en wilde graag weer aan het werk. In het begin was Suzanne behoorlijk de weg kwijt, vertelt Debby. Daarnaast had Suzanne de neiging om onder haar niveau te solliciteren. Dat vond Debby jammer. Suzanne had immers ervaring als controller. En aan het werk te gaan als controller was toch haar grote droom? Omdat Suzanne de stap naar een vaste baan als controller erg groot vond, heeft ze eerst een freelance-opdracht gedaan. Om te oefenen. Dat ging goed. Ook sloot zij zich aan bij een netwerk. Daarnaast heeft Suzanne op eigen kracht een baan als controller gevonden, via een uitzendbureau. Al met al heeft het een jaar geduurd voordat ze weer aan het werk was. Op dit moment werkt Suzanne al weer anderhalf jaar 3 dagen per week, 7 uur per dag. Daarnaast doet ze freelance-opdrachten. Financieel kan ze zichzelf bedruipen. Een geruststellende gedachte voor Suzanne is dat zij, mocht het om wat voor reden dan ook misgaan in haar werk, terug kan vallen op een WIA- uitkering (Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen). Ze heeft dan recht op 70% van haar laatst verdiende loon. Daar heeft Debby voor gezorgd.
Soms gaat Debby met iemand mee naar een sollicitatiegesprek. Ze stelt zich dan voor als Jobcoach. Dat is meestal voldoende informatie voor een werkgever. Daarnaast praat Debby met potentiele werkgevers. Dan vertelt ze meteen wat haar missie is. Veel werkgevers staan positief tegenover Debby’s benadering. Zo zijn er tegenwoordig veel bedrijven en instellingen die ‘maatschappelijk verantwoord’ willen ondernemen. Dergelijke bedrijven willen graag investeren in gemotiveerde mensen die een afstand hebben tot de arbeidsmarkt. De meeste werkzoekenden die Debby begeleidt, vinden echter na verloop van tijd op eigen kracht een baan. De werkgevers weten vaak niet welke achtergrond hun nieuwe werknemers hebben. En meestal is dat ook nergens voor nodig. De meeste mensen die Debby onder haar hoede neemt zijn supergemotiveerd om een baan te vinden op de reguliere arbeidsmarkt of om een opleiding af te ronden. Zij stimuleert ze om hun droom waar te maken en haalt het beste in ze naar boven.

Download
Individual Placement & Support (IPS) - Succesvolle begeleiding in een gewone betaalde baan

Met dank aan D. Kamstra, Jobcoach bij het Amsterdamse VIP-team (Vroege Interventie Psychose-team) voor dit interview